Sprzeciw od nakazu zapłaty w e-sądzie – jak skutecznie się bronić?
Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) to szczególna forma rozpoznawania spraw cywilnych, która umożliwia szybkie dochodzenie roszczeń pieniężnych przy minimalnym udziale stron. Całość odbywa się online – za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, a decyzje podejmowane są przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie. Gdy sąd wyda nakaz zapłaty, pozwany może zareagować – poprzez wniesienie sprzeciwu. Poniżej wyjaśniamy, jak to działa i dlaczego warto znać swoje prawa w EPU.
Czym jest elektroniczne postępowanie upominawcze?
EPU to postępowanie uproszczone, którego celem jest szybkie rozstrzyganie spraw o nieskomplikowanym stanie faktycznym, związanych ze świadczeniami pieniężnymi. Cały proces odbywa się online – pozew składany jest za pomocą specjalnej platformy, a sąd analizuje go bez rozprawy i bez przeprowadzania dowodów.
Jeżeli pozew spełnia wymagania formalne i nie budzi wątpliwości, sąd wydaje nakaz zapłaty. Pozwany otrzymuje pismo zobowiązujące do uregulowania należności w terminie – zwykle 14 dni. Jeśli nie zareaguje, nakaz staje się prawomocny i może być podstawą do egzekucji komorniczej.
Czym jest sprzeciw i kiedy trzeba go złożyć?
Sprzeciw to podstawowy środek obrony dla osoby, która otrzymała nakaz zapłaty i nie zgadza się z żądaniem powoda. Termin na jego wniesienie wynosi 14 dni od dnia odbioru nakazu zapłaty. Po jego upływie nie ma możliwości przywrócenia terminu – jeśli zostanie przekroczony, nakaz staje się prawomocny.
Dlatego tak ważne jest, by pozwany dokładnie sprawdził datę odbioru korespondencji – to od niej liczy się czas na reakcję.
Jakie warunki musi spełniać sprzeciw?
Sprzeciw można złożyć elektronicznie – przez platformę e-Sądu – lub w formie papierowej, jeżeli nakaz zapłaty został doręczony tradycyjnie. Pismo powinno zawierać:
- Oznaczenie sądu i stron – należy wskazać, że sprzeciw dotyczy nakazu zapłaty w EPU i podać sygnaturę akt.
- Sygnaturę i przedmiot sprawy – konieczne jest jednoznaczne określenie, że pozwany nie zgadza się z żądaniem powoda.
- Uzasadnienie stanowiska – warto krótko wskazać powód wniesienia sprzeciwu (np. brak długu, spłata, przedawnienie). Nie ma obowiązku szczegółowego uzasadnienia na tym etapie.
- Podpis – przy wersji elektronicznej wystarczająca będzie autoryzacja w systemie e-Sądu, natomiast w wersji papierowej wymagany jest podpis własnoręczny.
Na etapie EPU nie ma obowiązku dołączania dowodów – te będą mogły zostać przedstawione dopiero po przekazaniu sprawy do sądu właściwego miejscowo dla pozwanego.
Co się dzieje po wniesieniu sprzeciwu?
Złożenie sprzeciwu w ustawowym terminie skutkuje:
- Utraceniem mocy przez nakaz zapłaty – dokument traci moc w całości, co oznacza, że nie może stanowić podstawy egzekucji (art. 50537 K.p.c.).
- Przekazaniem sprawy do sądu właściwego – akta trafiają do sądu zgodnego z miejscem zamieszkania lub siedzibą pozwanego.
- Możliwością pełnej obrony – pozwany może przedstawić argumenty, dowody, wnioski i skorzystać z pomocy prawnika w toku zwykłego postępowania.
Kiedy warto złożyć sprzeciw?
W praktyce pozwany najczęściej kwestionuje pozew z następujących powodów:
- Brak istnienia zobowiązania – np. nie została zawarta żadna umowa lub zobowiązanie zostało już uregulowane.
- Przedawnienie – roszczenie stało się bezskuteczne z powodu upływu czasu, w którym mogło być dochodzone.
- Zawyżone koszty – powód doliczył nienależne odsetki, opłaty manipulacyjne lub inne dodatkowe koszty.
- Nieprawidłowa wysokość długu – kwota wskazana w pozwie nie odpowiada rzeczywistości.
Co jeśli nie złożysz sprzeciwu?
Brak sprzeciwu w terminie skutkuje uprawomocnieniem się nakazu zapłaty, co oznacza, że wierzyciel może podjąć działania egzekucyjne. Może to prowadzić do:
- Zajęcia wynagrodzenia – komornik może zająć część pensji.
- Blokady rachunku bankowego – środki zgromadzone na koncie mogą zostać zabezpieczone.
- Egzekucji z majątku – np. samochodu, sprzętu RTV lub innych wartościowych składników.
Wnioski i praktyczne porady
Sprzeciw to kluczowy mechanizm obrony przed roszczeniem, które może być bezzasadne. Aby skutecznie się bronić:
- Sprawdzaj korespondencję z sądu – nie ignoruj żadnych listów, zwłaszcza z e-Sądu.
- Pilnuj terminów – masz 14 dni od doręczenia nakazu, by złożyć sprzeciw.
- Wypełnij sprzeciw starannie – zadbaj o poprawność formalną i kompletność pisma.
- Skonsultuj się z prawnikiem – w razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.
Bibliografia
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2023 r., poz. 124 ze zm.).
- A. Marciniak, Elektroniczne postępowanie upominawcze – praktyczny komentarz, Wyd. XYZ, Warszawa 2021.
- B. Szpilka, Postępowanie w EPU a zarzuty pozwanego – analiza orzecznictwa, Wolters Kluwer, Warszawa 2022.